Quan hệ kinh tế Nhật Bản với Việt Nam

Tháng Bảy 18 03:55 2018

I. Quan hệ ngoại giao – chính trị Nhật Bản với Việt Nam

Việt Nam và Nhật Bản chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao từ 21/9/1973. Hiện nay, Nhật Bản có Sứ quán tại Hà nội và Lãnh sự quán tại Thành phố Hồ Chí Minh. Việt Nam hiện có ba cơ quan đại diện ngoại giao ở Nhật Bản, gồm Đại sứ quán tại thủ đô Tokyo và các tổng lãnh sự ở các thành phố Osaka (miền Trung) và Fukuoka (miền Nam). Ngoài ra, Việt Nam đã mở văn phòng lãnh sự danh dự thứ nhất ở thành phố Nagoya (Aichi) và ở thành phố Kushiro (Hokkaido).

1. Các chuyến thăm cao cấp gần đây

Lãnh đạo Nhật Bản thăm Việt Nam: Thủ tướng Nhật Bản thăm Việt Nam 7 lần (Murayama tháng 8/1994; Hashimoto tháng 1/1997, Obuchi tháng 12/1998, Koizumi tháng 4/2002 và tháng 10/2004; Shinzo Abe tháng 11/2006, Naoto Kan tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN và thăm chính thức Việt Nam tháng 10/2010), Hoàng Thái tử Nhật Bản thăm Việt Nam (9-15/2/2009). Hoàng tử Nhật Bản Akishino (17/8/2012). Ngoại trưởng Nhật Bản Gemba thăm Việt Nam (13-14/7/2012). Thủ tướng Nhật Shinzo Abe thăm Việt Nam (16-17/1/2013). Lãnh đạo Việt Nam thăm Nhật Bản: Tổng Bí thư Đỗ Mười thăm Nhật 1995, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh 10/2002, Thủ tướng Võ Văn Kiệt thăm chính thức Nhật 4/1993, Thủ tướng Phan Văn Khải thăm chính thức năm 1999 và sau đó thăm làm việc 2001, 4/2003, 12/2003, 6/2004 và ghé thăm Nhật tháng 7/2005. Tháng 10/2006, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm chính thức Nhật Bản, Đặc biệt, từ 25-29/11/2007, lần đầu tiên trong lịch sử quan hệ Việt-Nhật, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thăm Nhật Bản cấp nhà nước. Tháng 3/2008, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng đã thăm chính thức Nhật Bản theo lời mời của Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản Yohei Kono, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, Hồ Đức Việt thăm Nhật Bản (tháng 9/2008), Tổng bí thư Nông Đức Mạnh đã thăm chính thức Nhật Bản từ (19-23/4/2009), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm làm việc tại Nhật Bản (tháng 5 và tháng 11/2009), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm thăm Nhật Bản (tháng 1/2010), Đồng chí Trương Tấn Sang – Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư thăm Nhật Bản (tháng 6/2011), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (30/10-2/11/2011), Chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Sinh Hùng thăm Chính thức Nhật Bản (5/12/2012)

2. Cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản

Hiện nay có khoảng 32.000 người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Nhật Bản, trong đó có khoảng 2.500 – 3.000 lưu học sinh, sinh viên và khoảng 16.000 – 17.000 tu nghiệp sinh và con số này có khả năng tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới.

II. Quan hệ kinh tế Nhật Bản với Việt Nam

1. Hợp tác thương mại

Ngày 7/4/2003, bắt đầu thực hiện Sáng kiến chung Việt Nam – Nhật Bản Ngày 14/11/2003, ký kết Hiệp định bảo hộ thúc đẩy và tự do hóa đầu tư Việt – Nhật, tạo cơ sở thuận lợi và thúc đẩy các nhà đầu tư Nhật Bản tăng cường đầu tư vào Việt Nam.

Ngày 25/12/2008, ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam-Nhật Bản (VJEPA). VJEPA là một thoả thuận song phương mang tính toàn diện bao gồm các lĩnh vực như thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh, di chuyển lao động, hợp tác về tiêu chuẩn kỹ thuật…

Kim ngạch ngoại thương Việt Nam – Nhật Bản Đơn vị: Tỷ USD

2. Hợp tác đầu tư

2.1. Viện trợ phát triển chính thức (ODA):

Viện trợ phát triển chính thức (ODA) của Nhật Bản cho Việt Nam

Trung bình mỗi năm Việt Nam có dành 20-25 tỷ yên trả nợ ODA cho Nhật Bản, ODA của Nhật Bản viện trợ cho Việt Nam tập trung vào 5 lĩnh vực cơ bản, cụ thể là:
– Phát triển nguồn nhân lực và xây dựng thể chế
– Xây dựng và cải tạo các công trình giao thông và điện lực
– Phát triển nông nghiệp và xây dựng hạ tầng cơ sở nông thôn
– Phát triển giáo dục và đào tạo y tế
– Bảo vệ môi trường

2.2. Đầu tư trực tiếp (FDI) :

Đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam theo đối tác
(Lũy kế các dự án còn hiệu lực đến ngày 20/11/2012)

III. Hợp tác với VCCI

1. Thỏa thuận hợp tác đã ký kết

Trong thời gian qua, VCCI có quan hệ hợp tác chặt chẽ và hiệu quả với các tổ chức kinh tế hàng đầu của Nhật Bản như JETRO, Nippon Keidanren, JCCI và các Phòng thương mại địa phương, Keizai Doyukai.

VCCI đã ký thỏa thuận hợp tác với các tổ chức sau tại Nhật Bản:
– Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản: ký ngày 18/10/1993
– Liên đoàn Kinh tế Kan sai: ký ngày 19/3/1996
– Phòng Thương mại và Công nghiệp Hiroshima: ký ngày 11/11/1993
– Phòng Thương mại và Công nghiệp Osaka: ký ngày 20/11/1991
– Sở Công thương tỉnh Fukuoka, Nhật Bản: ký ngày 2/7/2012

Được sự phê chuẩn của Chính phủ Việt Nam, nhằm thúc đẩy quan quan hệ thương mại, đầu tư, du lịch…tạo ra một kênh giao lưu giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước, năm 2007 Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam đã thành lập Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Nhật Bản. Diễn đàn có đối tác phía Nhật Bản là Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. Diễn đàn cũng là kênh thông tin chính thức để cộng đồng doanh nghiệp hai nước đóng góp ý kiến với các Chính phủ nhằm tạo dựng môi trường kinh doanh và khuôn khổ hợp tác ngày càng thuận lợi. Diễn đàn đã có Sàn giao dịch TMĐT Việt Nam-Nhật Bản với địa chỉ là http://vinajapan.com

2. Hoạt động đã triển khai

Gần đây có tổ chức các sự kiện sau:

– Ngày 18/1/2012 : Hội thảo và gặp gỡ doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp Fukuoka trong lĩnh vực điện, môi trường và xây dựng.
– Ngày 29/02/2012 : Gặp gỡ doanh nghiệp Việt Nam – Nhật Bản (tỉnh Okayama).
– Ngày 5 và 7/3/2012 : Hội thảo Thu hút niêm yết IPO và hoạt động mua bán, sáp nhập (M&A) giữa Việt Nam và Nhật Bản tại Hà Nội và tp. Hồ Chí Minh.
– Ngày 20/4/2012: Buổi thuyết trình “Chiến lược kinh doanh của tập đoàn Sumitomo” tại trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội.
– Ngày 13/9/2012 : Hội thảo kinh tế “Hữu nghị Việt – Nhật” về các vấn đề kinh tế và tình hình thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam.
– Ngày 24/9/2012 : Đón đoàn 100 doanh nghiệp của Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản sang Việt Nam, thu xếp cho đoàn tiếp kiến Chủ tịch nước.
– Ngày 27/10-4/11/2012 : Đoàn doanh nghiệp trong lĩnh vực Công nghiệp Phụ trợ tham gia Chương trình Giao lưu, Diễn đàn và Gặp gỡ doanh nghiệp tại Fukuoka, Nhật Bản.
– Các Hội thảo xúc tiến đầu tư, thương mại liên quan đến thị trường Nhật Bản cho các doanh nghiệp Việt Nam tại các chi nhánh của VCCI như: Khóa học “Kỹ năng lãnh đạo và những kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp của Nhật Bản” ngày 16/8 tại Hải Phòng, Thuyết trình “Quản trị nguồn nhân lực tại cá doanh nghiệp Nhật Bản – Bài học nào cho Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam ngày 26/9 tại Thanh Hóa, Hội thảo “Hợp tác phát triển nguồn nhân lực – ngành Kỹ thuật Xây dựng” ngày 5/11 tại Đà Nẵng,…

IV. Thông tin hữu ích

1. Địa chỉ hữu ích

2. Các thông tin khác

*Website Bộ Ngoại giao Việt Nam
*Website Đại sứ quán Nhật Bản tại Hà Nội
*Website Tổng lãnh sự quán Nhật Bản tại tp. Hồ Chí Minh
*Website CIA – The World Factbook

Bảng 1. Xuất khẩu Việt Nam – Nhật Bản

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản năm 2012

Tổng kim ngạch: 13.059.810.613 USD